Historie Świata>Starożytność>Babilończycy
Babilończycy
Najstarsze
cywilizacje rozwinęły się na Bliskim Wschodzie, na terenach
obejmujących Mezopotamię i Egipt. Rozwinęły się one w dorzeczach
dużych rzek, i rzekom tym zawdzięczały swoje istnienie.
Mezopotamia
położona była w dorzeczu Eufratu i Tygrysu. Wylewy tych rzek
przynoszące żyzny muł przyczyniły się do tego, że powstające na tym
obszarze państwa-miasta miały charakter rolniczy. Niekorzystnym
elementem położenia Mezopotamii było to, że nie miała ona
zabezpieczenia zarówno od strony pustyń Arabii i Syrii, gór
Iranu i Armenii jak i od strony Azji Mniejszej. Ten fakt wpływał
ujemnie na trwałość powstających tam organizmów
państwowych.
Pierwsze zorganizowane formy społeczeństwa
istniały w dolnym biegu Eufratu już w VI tysiącleciu przed naszą erą.
Głównym zajęciem ludności tam mieszkającej było rolnictwo.
Kształtująca się władza państwowa dbała o system irygacyjny,
osuszanie bagien, organizację siły zbrojnej. Zaczęły powstawać
świątynie. Proces ten poważniejszych rozmiarów nabrał w III
tysiącleciu przed naszą era. Wówczas pojawili się na tych
terenach Sumerowie - lud, który w decydujący sposób
zaważył na wykształceniu się państwowości i kultury Mezopotamii.
Nazwa Sumerowie pochodzi od terminu Sumer, którym Semici
określali południową Mezopotamią.
Wysoka kultura stworzona
przez Sumerów oddziaływała na cały starożytny wschód.
Z
okresu tego zachowało się dużo dokumentów, dzięki którym
można dość dokładnie odtworzyć stosunki gospodarcze Sumerów.
Podstawą ich gospodarki było rolnictwo i hodowla bydła. Wiąże się z
tym konieczność rozwoju systemu irygacyjnego. Ciężar budowy i
oczyszczania kanałów spoczywał na chłopach. Kanały ulegały
ciągłemu zamulaniu gliną. Nie wiadomo jakie były zbiory, musiały być
one znaczne skoro dawały utrzymanie licznej ludności miejskiej
żyjącej z nadwyżek produkcji rolnej. Inżynieryjne umiejętności
Sumerów ujawniły się w budownictwie. Rozwinęła się produkcja
cegły. Początkowo do budowy używano cegieł świeżych, później
zaczęto cegły suszyć na słońcu i wypalać. Sumerowie rozwinęli
rzemiosło, wynaleźli koło garncarskie, koło do wozu. Ich wynalazkiem
był prawdopodobnie brąz - stop miedzi i cyny. Sumerowie wynaleźli
także kolorowe szkło oraz doskonalili sztukę złotniczą. Prowadzili
również szeroki handel, sięgający do doliny Indusu.
Sumerowie
nie mieli scentralizowanego obejmującego cały obszar, państwa.
Podzieleni byli na miasta - państwa. Rządzili w nich kapłani z
tytułem en lub ensi. Najwyższą władzę miał kapłan-król.
Również w rękach kapłanów znajdowała się władza
administracyjna, wojskowa i sądownicza. Był to ustrój
teokratyczny. Na czele wojska stał naczelnik.
Silniejsze
miasta-państwa podbijały mniejsze. Łupy przypadały naczelnikom i
wojownikom. Stanowili oni arystokrację.
Szczytem potęgi
politycznej Sumerów był okres panowania I dynastii z Ur ok.
2500 r. p.n.e. świetność jednak trwała krótko. Rozpoczęły się
walki między państwami sumeryjskimi, osłabiły one pozycje Sumerów
na rzecz Semitów, nazywanych równie z Akkadami od nazwy
ich głównego ośrodka. W tym czasie rozpoczął się proces
postępującej semityzacji Sumerów.
Życie Sumerów
pozostawało pod przemożnych wpływem religii. Sumerowie wierzyli w
siły przyrody, czczone pod postacią demonów. Początkowo każde
miasto czciło swoje bóstwo. Później wytworzył się cały
panteon bóstw. Budowano ogromne świątynie, przy nich wznoszono
ogromne wieże tzw. Zigguraty. Szczególną czcią otaczali
Sumerowie bóstwa płodności.
U Sumerów rozwinęła
się sztuka pisarska. Życie codzienne i rozwijająca się gospodarka
zmuszały do spisywania dokumentów. Postały epopeje treści
mitologicznej - poemat o Gilgameszu z zachowaną relacją o potopie.
Sumerom Mezopotamia zawdzięcza pismo klinowe. (Patrz zdjęcie -
Pierwsze pismo starobabilońskie)
Mimo wielkich osiągnięć,
wskutek walk toczonych między miastami, Sumerowie ulegali wpływom
Semitów. Okres panowania Semitów nie pozostał bez
wpływu. Na terenach peryferyjnych powstawały nowe ośrodki polityczne,
rodziły się nowe siły. Zaczęły one przenikać na teren Sumeru, zwanego
teraz Sumero-Akkadem i niszczyć go. Zaczęło formować się państwo
asyryjskie koło miasta Assur, do dużego znaczenia doszło państwo
semickie z siedzibą w Mali, Babilon i Elamici.
Zwycięzcą walk
toczonych między istniejącymi społecznościami o panowanie w Sumerze
został Hammurabi, król Babilonu.
Kilkadziesiąt lat
panowania /1728-1686/ poświęcił on na walkę z Elamitami, Asyrią i
państwem Mari. Prawie cała Mezopotamia została włączona do jego
monarchii, zaś stolica państwa Babilon stał się centrum kulturalnym i
gospodarczym wschodu.
Hammurabi scentralizował państwo,
likwidując ponad tysiącletnie rozbicie kraju. Wyrazem zmiany sytuacji
politycznej był fakt wysunięcia się na pierwszy plan nowej stolicy,
Babilonu. Semicki bóg Babilonu Marduk wyparł bogów
sumeryjskich. Elementem jednoczącym kraj miała być kodyfikacja
istniejącego w różnych miastach Sumeru prawa zwyczajowego.
Powstanie scentralizowanego państwa ożywiło gospodarkę babilońską.
Obok wielkiej własności ziemskiej istniała własność królewska.
Z własności królewskiej parcele przeznaczane były dla
pracowników administracji królewskiej. Część tych ziem
wydzierżawiono chłopom za daninę. Hammurabi stosował kolonizację
wojskową tzn. w zamian za ziemię chłop był zobowiązany do służby
wojskowej.
Mimo wielkiej potęgi, państwo Hammurabiego
wykazywało pewne oznaki słabości. Przyczyną słabości państwa była być
może pogarszająca się sytuacja ekonomiczna chłopów. W drugiej
połowie II tysiąclecia usamodzielniła się Asyria, oraz południowa
Babilonia tzw. Kraj nadmorski. Władcy Babilonu musieli toczyć walki z
plemionami z gór Iranu szukającymi łupów w bogatych
miastach babilońskich. Decydujący cios państwu babilońskiemu zadała
wielka wyprawa, którą podjął król państwa Hetytów
w Azji Mniejszej. Państwo Babilon zostało zdobyte i złupione, w
niedługim czasie przeszło pod panowanie plemienia Kasytów.
(źródło: http://www.antyk.c0m.pl/)
BABILON
Babilonia
była głównym spadkobiercą po Sumerach, to tam wiedza ich
poprzedników rozkwitła jeszcze pełniej, chociaż nie od razu
barbarzyńscy Amoryci byli w stanie przejąć tę spuściznę. Babilonia to
kraj obejmujący południową i środkową Mezopotamię, który
jednak z początku był małym państewkiem wokół Babilonu.
Rozrósł się dopiero za rządów Hammurabiego i właśnie w
takich granicach, od Asyrii do morza, Babilonia trwała przez ponad
1000 lat.
Po
Hammurabim królowie nie radzili sobie już tak dobrze i
Babilonia nieco osłabła. Wielkim ciosem okazała się wyprawa
Mursilisa, króla Hetytów. W 1595 przebył on z armią
setki kilometrów i niespodziewanie zdobył miasto. Zabrał łupy
oraz posąg Marduka i spokojnie wycofał się do domu. Osłabiony Babilon
wkrótce zajęli Kasyci, górski lud przegoniony kiedyś
przez Babilończyków, teraz trudniący się rozbójnictwem
nad środkowym Eufratem. Udało im się odzyskać od Hetytów posąg
Marduka, co pozyskało im serca Babilończyków. Całkiem możliwe,
że byli w zmowie z Mursilisem, ale ludność ich zaakceptowała i
rządzili w pokoju następne 400 lat.
Od XII w. w Babilonii nie
działo się dobrze. Po najeździe Elamitów do kraju przeniknęli
Aramejczycy. Nastał wtedy czas chaosu, upadek władzy królewskiej,
walki między plemionami o władzę nad Babilonem i miastami Sumeru.
Wkrótce też Asyria zaczęła mieszać się w sprawy
Babilonii.
Okres niestabilności trwał praktycznie aż do czasu
upadku Asyrii. Wtedy to dopiero Babilonia, która w koalicji z
Medami pogrążyła na tysiąclecia w zapomnieniu swego północnego
sąsiada, zabłysła potęgą i chwałą. Bardzo krótko, ale
jasno.
Państwo nowobabilońskie trwało 73 lata. W tym czasie
Babilończycy zaznaczyli się w historii zajmując tereny podbite
niegdyś przez Asyrię, niszcząc Judę z Jerozolimą, zdobywając Tyr i
opanowując Egipt.
Historia Babilonii kończy się w 539 roku, kiedy
do Babilonu wkracza Cyrus Wielki, król Persji.
(źródło: http://urnammu.republika.pl/)